ඉතිහාසයේ දෛවය හා සරදම

චන්දිම අඹන්වල

ඉතිහාසය කියන්නේ මිනිස්සුන්ගේ අතිත කථාවේ කොටසක්. ඉතිහාසය හරිම සංවේදි දෙයක්. මිනිසුන්ගේ හදවත් තුළින් ඉල්ලා සිටිනවා. වර්තමානයේ ඇතිවන විවිධ ඇනවුම් නිසයි මේ ඉල්ලූම ඇතිවෙන්නේ. මිසරයේ හිටපු අයට ලියපු ඉතිහාසයක් තිබුනා. ඒත් දැන් ලියැවෙන්නේ නැහැ. ඒ මිනිස්සුත් නෑ. ලංකාවේ අපට විතරයි පොතක් විදිහට නොකඩවා ලියැවෙන ඉතිහාසයක් තියෙන්නේ. ඉතිහාසය කියන්නේ කවුරුවත් හොයාගන්න දෙයක් නෙවෙයි. කෙනෙක් හෝ පිරිසක් ලියන දෙයක්. එක එක්කෙනාට එක එක ඉතිහාස. මම කලින් ඉඟියක් දීල තිබුණු විදිහට නිකලස් හා පරණවිතාන ‘සක්‍ෂිප්ත ලංකා ඉතිහාසය’ කියල ලියන් නැතිව ‘සංක්‍ෂිප්ත ලංකා ඉතිහාසයක්’ කියල ලිවුවේ ඒකනේ. ඒක ඒ දෙන්නා ලියපු ඉතිහාසය. දැන් අපිට හිතෙන්න පුළුවන් පරණවිතානට පුළුවන් නම් අපිටත් බැරිද ඉතිහාසය ගොතන්න කියල. පුළුවන්. හැබැයි ඉතිහාසය කියල හිතළු ලියන්න අවසරයක් නෑ. ලියන දේ ලියන්න ඕන ‘සංගත’ විදිහට. ‘සංගත’ ටිකක් අඩුවෙන් යෙදෙන වචනයක්. ඒ කියන්නේ, ඒ හා සමගාමි අනෙකුත් දේවලටත් ගැලපෙන නැත්නම් සැසදෙන විදිහට තියෙන්න ඕන කියන එකයි. ආචාර්ය නලින් ද සිල්වා මැතිතුමා මේ ගැන පැහැදිලිව විස්තර කරල තියෙනවා. ඒ කියන්නේ අපි කාටකාටත් ඉතිහාස කතා ගොතන්න පුළුවන් වුනාට ඒවා අනෙක් මූලාශ‍්‍රයවලටත් ගැලපෙන්න ඕන. එහෙම නැත්නම් අපිට හිතෙන ඒ කතා තමන්ගේ ඔලූවේ විතරක් තියාගන්න එක හොඳයි ජාතියම අමාරුවේ දාන්නෙ නැතිව. ඒ කියන්නේ මහජනයාගෙන් පිරිසකට බලපාන දෙයක් ලියද්දි බලන්න වෙනවා ඒ ගොතන කතාව වංසකතාවලට ගැලපෙනවද? විදේශිකයන්ගේ වාර්තාවලට ගැලපෙනව ද? ලෝකේ වෙනත් රටවල ඉතිහාස කතා එක්ක, සමාජ විකාශනය එක්ක ගැලපෙනවද කියල. පුරාවිද්‍යා සාධකත් එක්ක තියෙන්නේ මොනවගේ ගැලපීමක් ද කියල. එහෙම ගැලපීමක් නැත්නම් වැඩක් නැහැ. දුර්වලයි. අසංගතයි. ඉතිහාසයේ ඇත්ත හා බොරු කියල දෙයක් නෑ. තියෙන්නේ සංගත අසංගත බවක්.


අපේ ප‍්‍රධාන වංසකතාව වෙච්ච මහාවංසය ගත්තොත් පාළි බසින් ලියල තියෙන්නේ. අදටත් ඒක ලියැවෙනවා. මහාවංසය ලියල තියෙන්නේ අපේ ඉතිහාසය කියන්න නෙමෙයි. ගමේ හිටිය ‘යශොබල’ ගැනයි ‘රකියා’ ගැනයි ලියන්නත් නෙමෙයි. නිශ්චිත අරමුණක් සඳහා. ක‍්‍රිස්තු වර්ෂ 5 වැනි සියවස විතර වෙද්දි කලාපීය වශයෙන් ථෙරවාද බුදුදහමට එල්ල වුණු බලපෑම දැකල, ඊට ප‍්‍රතිරෝධි තත්ත්වයක් තුළ ථෙරවාදි බුදුදහම රැකගැනීමේ වැඩපිළිවෙලක් වශයෙන්. ඒ හින්ද ඒක ඇතුළේ හැම දේම ලියල නැහැ. අවශ්‍ය දේ විතරයි ලියල තියෙන්නේ. සියඹලාන්ඩුවේ හරි අක්කරෙපත්තුවේ හරි තිබුණු අහිංසක මිනිස්සුන්ගේ ගෙවල් ගැන මහාවංසය පෙරලල හෙව්වුට හමු වෙන්නේ නැත්තේ ඒකයි.


අපේ රටට එරෙහිව හිිටිය හා ඉන්න ගොඩාක් අයට මේ මහාවංසය තමා මහම හිසරදය. දෙමළ ජාතිවාදින්ට විතරක් නෙවි, මහාවිහාර ථෙරවාදි බෞද්ධ සම්ප‍්‍රදාය සමඟ වෛර බැදගත්ත අයටත් එහෙමයි. මීට ටික කාලෙකට කලින් අභයගිරියේ තිබුනා යැයි කියක ‘උත්තර විහාර වංසකතාව’ කියල පොතක් මුල් කරගෙන මහාවංසයට පුළුවන් තරම් ගැරහුවා, ඒක අතුරුදහන් කළා කියල. දෛවය කියන්නේ ඒ පොත ගැන තියෙන්නෙත් මහාවංසයේමයි. හරිම සහනශිලි කියන අභයගිරිය බලවත් වුණු වෙලාවේ වෙච්ච දේ අපි දැක්කනේ. මහාවිහාරය බිමට සමතලා කරල, ඒ නිර්මාණ අභයගිරියට ඇදගෙන ගියා. මහාවිහාරයේ හාමුදුරුවරු පන්නලා දැම්මා. දානය තහනම් කළා. ඒ විතරක් නෙමෙයි පංසල තිබුණු බිමෙනුත් පළිගත්තා. සී සාල උඳු පිරුවා කියල ලියල තියෙන්නේ නිකං නෙවෙයි නේ.


මේ ‘මහාවංස වෛරය‘ හැමදාම තිබුණු එකක්. අවාසනාවට අපේ අය තේරුම් ගන්නේ නැත්තෙත් මේ දේ. වැඩිමහල් අයට මතක් වෙයි මීට අවුරුදු 20කට විතර කලින් සංවාදයක් ගියා අර මොකක්දො තාරකා පද්ධතියක තියෙන තරු තුනක කෝණයට තමා ගිසා හි මහා පිරමීඩ තුනයි, ලංකාවේ අනුරාධපුරයේ මහා ස්තූප තුනයි තියෙන්නේ කියල. මේවා හදල තියෙන්නේ අර ග‍්‍රහලෝකයෙන් ආපු අය කියල. ලඟ ලඟ සම්බන්ධතා බලල ගොතපු අමුම අමු බොරුවක්. මේ කවුරුත් හැබැයි කියන් නෑ චීන මහා ප‍්‍රාකාරය හැඳුුවේ චීන්නු නෙමෙයි පිටසක්වලයෝ කියල. කිවුවොත් එදාට බලාගන්න පුළුවන් වෙයි වෙන දේ. මේ මගේ අදහස විතරක් නෙවෙයි. ආචාර්ය නලින් ද සිල්වයි මේ අදහස ප‍්‍රසිද්ධියේ කිවුවේ.


මේවට පස්සේ තමා මේ රාවණා රජතුමාගේ කතාව නැවත පණ ගහල ගත්තේ. මේ රාවණා රජු සම්බන්ධ කතා බහුතරය හින්දු දේව විශ්වාස එක්ක හරිම සමිපයි. මේ ගැන මතු කරද්දි කීවා රාවණා බෞද්ධයෙක් කියල. රාවණා රජු හිටියය කියන කාලේ ගෞතම බුදුහාමුදුරුවන්ට ගැලපෙන් නැහැ. ඒ නිසා පාර මාරු කළා. කිවුව රාවණා දීපංකර බුදුහාමුදුරුවන්ගේ ශ‍්‍රාවකයෙක් කියල. තරුණ පිරිස ඇදල ගත්ත තව කතාවක් තමා රාවණා රජතුමා අහවල් තැන නිද්‍රාවට වැටිල ඉන්නවා ලඟදි නැගිටිනවා කියල. මේ කතාව විශ්වාසෙට හරිය කියමු. නමුත් ගමේ ඉන්න පෝය දිනයට සිල් ගන්න අත්තම්මත් දන්නවා බුදුදහම කියන්නේ අනාත්මවාදි දහමක් කියල. එතකොට මේ වගේ ආත්මවාදි කතාවලට බෞද්ධයෝ අන්දන්න පුළුවන් වෙලා තියෙන්නේ ඇයි?


බුදුහාමුදුරුවේ ලංකාවේ ඉපදුනා කියන කතාවත් මේ වගේම එකක්. ඒක කොච්චර උඩුදුවල ද කියනව නම් බුදුහාමුදුරුවෝ ලංකාවේ ඉපදුනා කියන අය ඒ විශිෂ්ඨ ශාස්තෲවරයාට අමතන්නේ ‘බුදුන්’ කියල. මම අදහන බුදුදහමට අනුව නම් බෞද්ධයෙක් තුළ ශ‍්‍රද්ධාව තිබීම අනිවාර්යයි. ඉතිං මේ අදහස් පස්සේ යන, බුදු දහමට පණ ඇරල ඉන්න අයගෙන් මම අහන්නේ බුදු හාමුදුරුවන් පිළිබඳ ශ‍්‍රද්ධාව නැති තැන කොහේද බුදු දහමක්.


කියන්න බොහෝ දේවල් තිබුණත් සටහන දිග්ගැසෙන නිසා කෙටියෙන් අවසන් කරන්නම්. මේ කිවුව කාරණා එක්ක අපි හිතන්න වැදගත්ම දෙයක් තියෙනවා. මේ කතා හරිම අසංගතයි. අනෙක් සාධක එක්ක කිසිම ගැලපීමක් නැහැ. ඒ වගේම මම දැනගන්න කැමතියි දැන් තියෙන අපේ ඉතිහාසයේ අඩුව මොකක්ද? මේ ඉතිහාසය නිසා අපිට නැතිවෙලා තියෙන්නේ මොනව ද? ස්ථාපිත ඉතිහාසය අයින් කරල ගේන්න හදන කතාවලින් අපිට අලූතින් ලැබෙන්නේ මොනවද? මේ නිවාඩුපාඩුවේ හිතල බලන්න කරුණු කීපයක්.


මේ අසංගත කතා පටලවගෙන ඉන්න පිරිස අතර කණ්ඩායම් කීපයක් ඉන්නවා. අන්ධ ජාතිකත්වය නිසා මේ අදහස් වැළදගත් අය, මුදල් හෝ වෙනත් වාසි තකා මේ අදහස් පතුරවන අය, නොදන්නාකම නිසා මේ අදහස වැලදගත් අය හා මනෝ විද්‍යාත්මක හා සමාජ විද්‍යාත්මක හේතු නිසා මේ අදහස් වැලදගෙන පීඩාකාරි ලෙස ඒවා පතුරුවන අය කියල. වැදගත් දේ මෙතැන ඉන්න බහුතරයක් මේ රටට ජාතියට සැබවින්ම ආදරය කරන පිරිසක්. එයාලා මේ වෙන්කරල ගහමරාගන්න යන්නේ අර දෙමළ චිත‍්‍රපටවල ඉන්නවා වගේ සතුරෙක් එක්කද? නෑ, මේ රටේම ඉන්න මේ රටට ආදරය කරන තවත් පිරිසක් එක්කයි. මේක රූකඩ නටවන සෙල්ලමක්. කණගාටුයි. යම් ආකාරයකින් මේ හිතළු අසංගත කතා සමාජගත වුව දාට මේ සාධක රහිත අසංගත මායාව විනාශ කරන්න මිසයිල ඕන නෑ. පොඩිම ඇල්පෙනෙති තුඩත් වැඩියි.


මම මාතෘකාවට දාල තිබුනනේ ඉතිහාසයේ දෛවය හා සරදම කියල. දෛවය තමා අවසානයේ සංගත බව ජයගන්නවා කියන එක. ඒ වගේම තමා බොහො ශක්තිමත් සංගත ඉත්හාසයක් තියෙන මිනිස්සු කැරට් අලයක් දිහා බලාන තමන්ගේ ඇදිවත ගලවල විසිකරන එක. සරදම තමා මේ බව නොදැන එක් එක් අනු පරිච්ෙඡ්ද අල්ලගෙන නටන එක. කෑල්ලක් අල්ලගෙන අලිය විස්තර කරන්න යන එක. දැන් සමහර අය කියයි මේ ලේඛකයා කොන්ත‍්‍රාත් එකක් කරනවා. සල්ලි අරන් මේවා ලියනවා කියල. ඉතිහාසය නැවත නැවතත් අපි අතර ජීවමාන වෙනවා. ඒ වගේමයි අර කවුදෝ කියල තියෙන්නේ ඉතිහාසයයෙන් අපට ඉගෙන ගැනීමට තියෙන ලොකුම පාඩම තමා මිනිසා ඉතිහාසයෙන් පාඩම් ඉගෙන නොගන්නා බව කියල.